ستاندارد ایزو 9001
استاندارد ایزو ۹۰۰۱ (ISO 9001) استاندارد بینالمللی سیستمهای مدیریت کیفیت است که اولین بار در سال ۱۹۸۷ توسط سازمان بینالمللی استاندارد (ISO) منتشر شد. ایزو ۹۰۰۱ روشی است برای بهینه سازی و افزارش بهره وری و بهبود سیستم ها در درون یک سازمان و یا شرکت. این استاندارد، رضایت مشتری را بهبود میدهد و در افزایش کیفیت و درآمد نقش اساسی دارد.
معنی ایزو ۹۰۰۱ به زبان ساده
ایزو ۹۰۰۱ در واقع یک چارچوب استاندارد برای مدیریت کیفیت است که سازمانها را تشویق به پیادهسازی سیستمهای موثر و کارآمد میکند. ایزو مخفف “International Organization for Standardization” است و ۹۰۰۱ یک عدد مرجع برای این استاندارد خاص است. این استاندارد به کسبوکارها کمک میکند تا از طریق بهبود مداوم و تمرکز بر نیازهای مشتری، سطح کیفیت خدمات و محصولات خود را ارتقا دهند.
مبنای استاندارد ایزو ۹۰۰۱
مبنای بالقوه استقرار مدیریت کیفیت براساس این استاندارد بین المللی برای یک سازمان شامل موارد زیر می باشد:
- توانایی ارائه مستمر محصولات و خدماتی که الزامات مشتری، قانونی مقرراتی را برآورده می سازند
- تسهیل فرصت ها به منظور افزایش رضایت مشتری
- پرداختن به ریسک ها و فرصت های مرتبط با اهداف و محیط سازمان
- توانایی اثبات انطباق با الزامات مشخص شده سیستم مدیریت کیفیت
اصول استاندارد ایزو ۹۰۰۱
مقصود این استاندارد بین المللی به این معنی نیست که نیاز به موارد زیر باشد:
- یکسانی در ساختار سیستم های مختلف مدیریت کیفیت
- هم راستایی مستندات با ساختار بند به بند این استاندارد بین المللی
- استفاده از واژگان خاص این استاندارد بین المللی در سازمان
برای دانلود متن کامل و فارسی استاندارد ایزو 9001 ویرایش 2015 بر روی لینک زیر کلیک کنید.
الزامات سیستم مدیریت کیفیت در این استاندارد بین المللی، مکمل الزامات محصولات و خدمات می باشد. استاندارد ایزو 9001 از رویکرد فرآیند که شامل چرخه PDCA (طرح ریزی، اجرا، بررسی و اقدام) و تفکر مبتنی بر ریسک میباشد استفاده میکند. تفکر مبتنی بر ریسک، سازمان را قادر می سازد تا عواملی که می توانند موجب انحراف فرآیندها و سیستم مدیریت کیفیت شوند را تعیین کند؛ همچنین کنترل های پیشگیرانه ای برای به حداقل ساندن این اثرات منفی و استفاده حداکثر از فرصت هایی که با آن ها به وجود می آیند به کار گیرد.
مزایای پیادهسازی الزامات
برآورده سازی مستمر الزامات، باعث می شود سازمان ها با چالش قرار گرفتن در یک محیط دارای پیچیدگی و پویایی رو به افزایش مواجه شوند. به منظور دستیابی به این هدف، سازمان علاوه بر اصلاح و بهبود، ممکن است از اشکال متنوعی از بهبود، همچون تغییر اساسی، نوآوری و سازمان دهی مجدد ضروری باشد.
در این استاندارد بین المللی، اشکال مختلف فعل ها به صورت زیر استفاده می شود:
- “باید” نشان دهنده یک الزام است
- “بایستی” نشان دهنده یک توصیه است
- “ممکن است” نشان دهنده یک اجازه است
- “می تواند” نشان دهنده یک امکان یا قابلیت است
نسخه جدید ایزو ۹۰۰۱
نسخه جدید استاندارد ISO 9001 قرار است تا سال ۲۰۲۵ منتشر شود. مراحل بازبینی این استاندارد در حال حاضر در جریان است و کمیته فنی مسئول این کار مشغول تهیه پیشنویسهای لازم است.
ایزو ۹۰۰۱ ویرایش ۲۰۲۵
استاندارد ایزو ۹۰۰۱ ویرایش ۲۰۲۵ یک ابزار قدرتمند برای بهبود کیفیت و بهرهوری در سازمانهاست. با پیادهسازی این استاندارد، سازمانها میتوانند نهتنها کیفیت محصولات و خدمات خود را بهبود بخشند، بلکه در محیط کسبوکار رقابتی امروز نیز موفقتر عمل کنند. برای موفقیت در پیادهسازی این استاندارد، تعهد مدیریت، آموزش مناسب کارکنان و پیگیری مستمر بهبودها ضروری است. این بازبینی شامل تغییرات مهمی خواهد بود. از جمله این تغییرات میتوان به تمرکز بیشتر بر مدیریت ریسک، استفاده از فناوریهای دیجیتال جدید، توجه به پایداری و محیط زیست، و افزایش مشارکت ذینفعان اشاره کرد. هر کدام از این مراحل چندین مرحله اظهار نظر و بازبینی دارند تا به نسخه نهایی برسند.