تحقیقات بازار (Marketing Research) فرآیند جمع آوری اطلاعات بروز شده درباره تامین کنندگان یا مشتریان بلقوه و بلفعل و واکنشی آنها نسبت به محصول یا خدمتی خاص به منظور آگاهی رسانی به صاحبان یک کسب و کار میباشد. هدف اصلی از انجام تحقیقات بازار، بررسی یا درک بازار مرتبط با یک محصول یا خدمات خاص است. هدف تشخیص واکنشی مخاطبان نسبت به محصولات یا خدماتی است که یک کسب و کار ارائه میدهد.
یک تیم حرفه ای تحقیقات بازاریابی از متخصصان بازاریابی، آمار و روانشناسی تشکیل شده است. این تیم با استفاده از روش های حرفه ایی به سازمان اجازه میدهد تا بازار هدف خود را پیدا کنند. علاوه بر آن ترجیحات بازار هدف خود را تشخیص داده و تصمیمات آگاهانه ای بگیرند. انواع تحقیقات بازار بشرح زیر میباشد
تحقیقات بازار اولیه (ترکیبی از تحقیقات بازار کیفی و کمی):
تحقیقات بازار اولیه، فرآیندی است که طی آن سازمان با مشتریان نهایی رابطه برقرار میکنند. یا شخص سومی را برای انجام مطالعات مرتبط و جمع آوری اطلاعات استخدام میکنند. اطلاعات به دست آمده میتواند اطلاعات کیفی (داده های غیر عددی) یا داده های کمی (داده های عددی یا آماری) باشد.
تحقیقات بازار ثانویه:
در این نوع از تحقیق از اطلاعاتی که توسط منابع بیرونی بدست آموده مورد استفاده قرار میگیرد. برخی از این منابع شامل رسانه ها ، روزنامه ها، مجلات، کتابها، وب سایت شرکتها و سازمانهای دولتی و غیردولتی است. این منابع شامل منابع عمومی (کتابخانه ها)، منابع تجاری (روزنامه های محلی، مجلات، رسانه های تلویزیونی)، و موسسات آموزشی ( دانشگاه ها و موسسات آموزشی) میباشد.
اهمیت انجام تحقیقات بازار:
انجام تحقیقات بازار یکی از بهترین راه های دستیابی به رضایت مشتری، کاهش هزینه ها و ارتقای کسب و کار است که از آن طریق درباره ارزش محصولات موجود و جدید، اطلاعات کافی در اختیار کسب و کارها میگذارد و متعاقباً به برنامه کسب و کار و تدوین استراتژی مناسب کمک میکند، نیازها و خواسته های مشتری را مشخص میکند. نوع و مقدار تولید و فروش محصول را پیش بینی و برنامه ریزی میکند.
مراحل انجام تحقیقات بازار:
قدم اول) تشخیص مسئله:
شامل هدفمندسازی بازاریابی از طریق تعیین مخاطب هدف میباشد. نگارش دقیق اهداف تحقیق، ارائه شرح مختصری از اطلاعات مورد نیاز و نحوه جمع آوری آن، درک چرایی انجام تحقیق و ارائه پاسخ مناسب به این چرایی ها از ارکان تشخیص مسئله میباشد.
قدم دوم) مشخص کردن نمونه:
منظور از نمونه، نماینده ای از جامعه آماری با تعداد محدودی است که نماینده گروه بزرگی به حساب می آیند و میتوان با استفاده از یکی از تکنیکهای متعدد نمونه گیری، آنها را انتخاب کنند. نکته مهم اینکه هرچه اندازه نمونه بزرگ تر باشد احتمال اینکه نماینده یک جمعیت باشند بیشتر میشود. از دو راه میتوان نمونه نماینده را جمع آوری کرد:
نمونه گیری احتمالی:
در این روش، انتخاب نمونه به صورت تصادفی انجام میشود که تضمین میکند هر یک اعضای جمعیت شانس یکسانی برای انتخاب شدن در گروه نمونه داشته باشد.
نمونه گیری غیر احتمالی:
در نمونه گیری غیر احتمالی، انواع مختلفی از مردم برای نمونه انتخاب میشوند تا نمونه نهایی وضعیت متعادل تری داشته باشد. آگاهی از ویژگیهای جمعیت شناسی گروه مطمئناً کمک شایانی به ما میکند تا نمونه مطلوب مان را محدود کرده و متغیرهایی نظیر جنسیت، سن و محل زندگی را برای آنها تعریف کنیم.
قدم سوم) جمع آوری اطلاعات:
منظور جمع آوری صحیح و کامل اطلاعات از جامعه آماری و نمونه میباشد تا از بروز اشتباه و انحراف جلوگیری شود..
قدم چهارم) تحلیل نتایج:
ارائه تحلیل داده ها در قالب یک گزارش نرم افزاری تحلیلی بسیار ضروری است. این کار به جهت شناسایی مشکلات و اخذ تصمیمات مفید و تاثیرگذار انجام میشود. با برنامه ریزی دقیق تحقیق، تعیین فرضیه های مناسب و مشخص کردن روش مورد استفاده برای جمع آوری اطلاعات، انجام تحلیل و تفسیر نتایج کار ساده و موفقیت آمیزی خواهد بود.
قدم پنجم) تهیه گزارش تحقیق:
جهت تحلیل و ارائه نتایج از سبک هرم معکوس استفاده کنید. در ابتدا پاسخ سوالاتی را بیاورید که باعث شده سازمان به انجام این تحقیق اقدام کند. نتایج حاصل از تحقیق را در اول گزارش ارائه کنید و به جای اشاره به شواهد و مدارک، نتایج اساسی و مهم را بیاورید.
قدم ششم) تصمیم گیری:
در این مرحله تیم تحقیقاتی موظف است بر اساس نتایج تحقیق و دستآوردهای آن، و با تکیه بر استراتژی های تدوین شده سازمانی، تصمیماتی را اخذ کند که موجب ارتقای سیستم و ساده سازی انجام فرایند توسعه ای سازمان باشد.
مزایای تحقیقات بازار کارآمد:
تصمیمات آگاهانه میگیرید، اطلاعات دقیق به دست می آورید، اندازه بازار را تعیین میکنید، یک سیستم فروش مناسب انتخاب میکنید، در مورد علایق و اولویت های مشتری آگاه میشوید، اطلاعات بیشتری درباره درک مشتری از برند خود به دست می آورید، روش های ارتباط با مشتری را مورد تجزیه و تحلیل قرار میدهید، و باعث سرمایه گذاری سود آور میشود.