اعتبار اسنادی قابل برگشت

اعتبار اسنادی قابل برگشت (Revocable L/C) | کاربرد، محدودیتها و توصیههای حقوقی
اعتبار اسنادی قابل برگشت یکی از سادهترین انواع اعتبارات اسنادی است. در این نوع اعتبار، بانک گشاینده یا خریدار میتوانند بدون اطلاع یا موافقت فروشنده، شرایط اعتبار را تغییر دهند یا آن را لغو کنند. به همین دلیل ریسک بالایی برای فروشنده دارد.
این نوع اعتبار معمولاً در معاملات داخلی یا بین طرفینی که شناخت کافی دارند استفاده میشود. فروشنده باید به توانایی بانک گشاینده و حسن نیت خریدار اعتماد کند، زیرا تعهد قطعی برای پرداخت وجود ندارد.
به دلیل امکان تغییر یا لغو اعتبار در هر زمان، اعتبار اسنادی قابل برگشت کمتر برای معاملات بینالمللی پیچیده توصیه میشود. این نوع اعتبار بیشتر برای معاملات کوتاهمدت و با ریسک کم مناسب است. در این مقاله با کاربردها، محدودیتها و نکات حقوقی این نوع اعتبار آشنا میشویم.
اعتبار اسنادی قابل برگشت چیست؟
این روش قراردادی است که بانک گشاینده و خریدار میتوانند در هر زمان بدون رضایت فروشنده مفاد آن را اصلاح یا لغو کنند. این ویژگی، امنیت فروشنده را به حداقل میرساند.
طبق تعریف Investopedia، اعتبار اسنادی قابل برگشت (Revocable Letter of Credit) نوعی از اعتبار اسنادی است که بانک گشایشکننده میتواند در هر زمان و بدون اطلاع قبلی به ذینفع، آن را اصلاح یا لغو کند. این ویژگی باعث میشود که فروشنده از امنیت پرداخت کمتری برخوردار باشد، زیرا هیچ تضمینی برای عدم تغییر یا لغو شرایط اعتبار وجود ندارد.
کاربرد اعتبار اسنادی قابل برگشت در تجارت
این نوع اعتبار بیشتر در شرایط خاص استفاده میشود:
-
روابط تجاری تازه تأسیس که نیازمند انعطاف در مفاد معامله هستند.
-
معاملات داخلی یا نیمهداخلی که ریسک فروشنده پایین باشد.
-
زمانی که خریدار اطمینان کافی از تأمین مالی ندارد و احتمال تغییر شرایط وجود دارد.
محدودیتهای اعتبار اسنادی قابل برگشت
این روش در مقایسه با سایر روشهای پرداخت، ریسک بالاتری برای فروشنده ایجاد میکند. مهمترین محدودیتهای آن عبارتاند از:
-
عدم قطعیت در پرداخت: فروشنده هر لحظه ممکن است با تغییر یا لغو اعتبار مواجه شود.
-
عدم الزام بانک به اطلاعرسانی: در بسیاری موارد، بانک موظف نیست تغییرات اعتبار را به فروشنده اعلام کند.
-
ریسک حقوقی بالا: در صورت تغییرات ناگهانی، فروشنده ممکن است کالایی را حمل کرده ولی وجه دریافت نکند.
اجزای اصلی اعتبار اسنادی قابل برگشت (Revocable L/C)
-
بانک گشاینده (Issuing Bank):
بانکی که اعتبار را صادر میکند و میتواند شرایط آن را تغییر دهد.
-
خریدار یا متقاضی (Applicant):
شخص یا شرکتی که درخواست صدور اعتبار را ارائه میدهد و میتواند شرایط را تغییر دهد.
-
فروشنده یا ذینفع (Beneficiary):
شخص یا شرکتی که وجه معامله به نفع او ثبت شده است، اما تضمینی برای پرداخت ندارد.
-
بانک کارگزار یا ابلاغکننده (Advising Bank):
بانکی که اعتبار را به فروشنده اطلاع میدهد.
-
اسناد تجاری (Commercial Documents):
فاکتور، بارنامه، بیمهنامه و مدارک لازم برای دریافت وجه.
-
مقررات بینالمللی (مانند UCP600):
چارچوب قانونی که بر اجرای اعتبار اسنادی حاکم است.
مزایای اعتبار اسنادی قابل برگشت (Revocable L/C)
با وجود ریسک بالا، این نوع اعتبار مزایایی هم دارد، بهویژه از دید خریدار:
انعطاف بالا در تغییر شرایط اعتبار
امکان لغو اعتبار در صورت نیاز خریدار
ساده و سریع در صدور و مدیریت
مناسب برای معاملات کوتاهمدت و داخلی
هزینه کمتر نسبت به برخی انواع دیگر اعتبار
معایب اعتبار اسنادی قابل برگشت (Revocable L/C)
ریسک بالا برای فروشنده به دلیل امکان لغو یا تغییر شرایط بدون اطلاع
عدم تضمین پرداخت وجه معامله
مناسب نبودن برای معاملات بینالمللی پرریسک
محدودیت در تأمین مالی و جریان نقدینگی برای فروشنده
نیاز به اعتماد کامل به خریدار و بانک گشاینده
توصیههای حقوقی در استفاده از Revocable L/C
-
در قرارداد اصلی صراحتاً قید شود که اعتبار اسنادی نباید قابل برگشت باشد مگر با اطلاع و تأیید کتبی فروشنده.
-
حتی در صورت استفاده از Revocable L/C، توصیه میشود پوششهای بیمه اعتباری تکمیلی دریافت شود.
-
در صورتی که ناگزیر به پذیرش این نوع اعتبار هستید، مراحل حمل و تحویل کالا را به تعویق بیندازید تا اعتبار به حالت تأییدشده برسد.
نتیجهگیری
استفاده از اعتبار اسنادی قابل برگشت در معاملات بازرگانی بینالمللی به دلیل ریسک بالا، به ندرت توصیه میشود. اگرچه این نوع اعتبار در ظاهر انعطافپذیر است، اما فروشنده را در موقعیت آسیبپذیر قرار میدهد. برای جلوگیری از بروز مشکلات حقوقی، پیش از امضای قرارداد حتماً از مشاوره با متخصصان بازرگانی استفاده کنید.
سایر مقالات اعتبارات اسنادی
- اعتبار اسنادی (L/C)
- اعتبار اسنادی تأییدشده (Confirmed L/C)
- اعتبار اسنادی دیداری (Sight L/C)
- اعتبار اسنادی قابل انتقال (Transferable L/C)
- اعتبار اسنادی غیرقابل برگشت (Irrevocable L/C)
- اعتبار اسنادی مدتدار (Usance L/C)
121TRD؛ مشاور و مجری آموزشی دورههای بازرگانی
121TRD بهعنوان یک مرجع تخصصی در حوزه بازرگانی و تجارت بینالملل، با ارائه مشاورههای حرفهای و دورههای آموزشی کاربردی، به کسبوکارها و فعالان این حوزه کمک میکند تا دانش و مهارتهای لازم برای موفقیت در بازارهای داخلی و خارجی را کسب کنند.
این مجموعه با بهرهگیری از متخصصان باتجربه در زمینه تجارت، حملونقل بینالمللی، قوانین پرداخت، گمرکی و استراتژیهای صادرات و واردات، دورههایی طراحی کرده که به نیازهای واقعی فعالان کسبوکار پاسخ میدهد. دورههای آموزشی 121TRD نهتنها جنبه تئوری دارند، بلکه با مطالعات موردی، کارگاههای عملی و سناریوهای واقعی بازار همراه هستند، تا فراگیران بتوانند آموختههای خود را در محیط واقعی کسبوکار به کار بگیرند.