فرانچایز یا فرانشیز (Franchise) روشی است ساده برای توسعه کسب و کار یا تجارت و توزیع کالا و خدمات از طریق قرارداد اخذ امتیاز. براساس تعریف انستیتوی بین المللی فرنچایز فرانچایز یا فرانشیز یک رابطه مدت دار و بلندمدت است که فرنچایز دهنده حق بهره مندی از لیسانس و برند خود را به فرنچایز گیرنده می دهد و در زمینه سازمان دهی، آموزش، تامین مواد، بازاریابی و مدیریت به فرنچایز گیرنده کمک میکند و در ازای آن مبلغی از درآمد فرنچایز گیرنده را در اختیار می گیرد.
فرنچایز یا فرانشیز یک مدل از همکاری در کسب و کار است که برای عرضه یک محصول یا خدمت به کار می رود. فرانچایز استفاده از یک مدل آزمایش شده و موفق برای توسعه کسب و کار و کاهش ریسک سرمایه‌گذاری است:
۱- فرانچایز دهنده با ارائه تجربیات ارزشمند خود (آزمون و خطا و پژوهش‌های فراوان) به فرانچایزگیرنده و از طریق فروش بیشتر توسط فرانجایزگیرنده، به درآمد سرشار بیشتری می‌رسد؛
۲- فرانچایز گیرنده نیز بدون نگرانی از شکست تجاری و بی‌نیاز از اموری مانند تبلیغات و بازاریابی با اتکا به تجاربی که بارها آزمون خود را پس داده‌اند، به فعالیت و کار اصلی خود تمرکز می‌کنند.
فرانچایز می‌تواند کپی رایت، پتنت، فرمولاسیون و دانش فنی ساخت و تولید یک محصول را نیز شامل شود.
معایب برای فرانچایز گیرنده
ورود به این حوزه مانند هر کسب و کاری معایب خاص خود را به همراه دارد.
- اگر شما جز افراد خلاقی هستید که تمایل به مدیریت شخصی و پیاده سازی روش های خود در بیزینس دارید، فرانچایز برای شما شغلی دست و پاگیر و کلافه کننده خواهد بود.
- انعطاف پذیری کمی در این بیزینس حاکم است و شما موظف هستید بر اساس شرایط و ضوابط موجود در قرارداد رفتار کنید.
- مجبورید برای کسب درآمد زحمت بیشتری بکشید؛ زیرا باید درصدی از سود خود را به فرانشیز دهنده پرداخت کنید.
- در بعضی موارد برای خرید مواد و لوازم اولیه برای فروشگاه مانند قفسه فروشگاهی و چرخ خرید فروشگاهی آزادی عمل نداشته و باید از صاحب برند خرید کنید.
هر حرکت مثبتی که به نفع برند باشد، در نهایت منجر به سود همه زیرشاخه ها شده و هر عمل خلاف این، باعث آسیب به برند و کاهش درآمد فرانشیز گیرندگان می‌شود.
مزایای فرانچایز دهنده
در ادامه چند مورد از مزایایی که می‌تواند برای یک فرانچایز دهنده ایجاد شود را باهم بررسی می‌کنیم:
- برندسازی و توسعه بیزینس بدون نیاز به هزینه های گزاف و اضافی،
- افزایش چشمگیر فروش، مشتریان وفادار و تبدیل هرچه بیشتر مشتریان بالقوه
- افزایش چشمگیر درآمد و در نتیجه گسترش هرچه بیشتر کسب و کار،
مدل های دوگانه فرانچایز
۱- بیزینس فرانچایز:
فرانچایز دهنده به فرانچایزگیرنده نام برند، محصولات، خدمات و شرایط مناسب مدیریتی برای کسب و کار را نیز ارائه می دهد. فرانچایزدهنده مسئول پشتیبانی از سایت ها، ارائه راهنمایی های عملی، آموزش، استانداردسازی برند، کنترل کیفیت، استراتژی بازاریابی و مشاوره پشتیبانی برای کسب و کار بهتر می باشد. بیش از ۱۲۰ نوع از صنایع متنوع به عنوان خدمات از طریق فرانچایز در بازاریابی استفاده می شود.
۲- فرانچایز سنتی یا مدل سنتی توزیع محصول
تمرکز بر اخذ حق امتیاز تجارت یا کسب و کار نیست بلکه توجه اصلی برروی کیفیت محصولات تولید شده یا عرضه شده به بازار است. در بیشتر موارد، محصولات تولیدی به خدمات پیش از فروش و پس از فروش نیاز دارند. نمونه ای از روش فرانچایز سنتی را می توان در صنعت خودرو و بنزین مشاهده کرد.
