صادرات به عراق
صادرات به عراق
عراق با توجه به موقعیت جغرافیایی نزدیک به ایران، جمعیت جوان و نیازهای گسترده بازار، یکی از مقاصد جذاب برای صادرکنندگان ایرانی محسوب میشود. این کشور فرصتهای فراوانی در حوزه کالاهای مصرفی، مصالح ساختمانی، تجهیزات صنعتی، محصولات غذایی و دارویی دارد.
ورود موفق به بازار عراق نیازمند شناخت دقیق بازار، قوانین و مقررات گمرکی، روشهای حملونقل و فرهنگ تجاری محلی است. صادرکنندگان با آمادهسازی مناسب و انتخاب استراتژیهای هوشمندانه میتوانند ضمن کاهش ریسکها، سهم خود را از بازار رو به رشد عراق افزایش دهند.
این مقدمه را میتوان پایهای برای معرفی روشهای صادرات به عراق، و آموزشها و مشاورههای تخصصی آن قرار داد تا مسیر ورود به این بازار به صورت گامبهگام و عملیاتی برای کسبوکارها روشن شود.
درباره عراق بیشتر بدانیم
عِراق با نام رسمی جمهوری عِراق کشوری در منطقه ژئوپلیتیکی خاورمیانه است. این کشور با بیش از ۴۶ میلیون نفر جمعیت، سی و پنجمین کشور پرجمعیت جهان است. عراق یک جمهوری پارلمانی فدرال است و از ۱۸ استان تشکیل شده است. عراق از شمال با ترکیه، از جنوب با عربستان سعودی، از شرق با ایران، از جنوب شرقی با کویت، از جنوب غربی با اردن و از غرب با سوریه همسایه است. این کشور همچنین از جنوب شرق به خلیج فارس راه دارد. پایتخت و بزرگترین شهر این کشور بغداد است.

صادرات به عراق
مردم عراق از لحاظ قومی متنوع هستند و عمدتاً شامل عربها، و همچنین کردها، ترکمنها، آشوریها، ارمنیها، منداییها و فارسیزبانان میباشند. عراق جغرافیا و حیات وحش متفاوتی دارد. اکثر عراقیها مسلمان هستند. ادیان اقلیت شامل مسیحیت، ایزدی، شبک، زرتشتی، مندایی، یارسان و یهودیت نیز در این کشور وجود دارد. زبان رسمی عراق عربی و کردی است. دیگر زبانها همانند ترکی، آرامی نو آشوری، و ارمنی نیز در مناطق به خصوصی به رسمیت شناخته میشوند.
صادرات به عراق چگونه است؟
صادرات به عراق فرآیند پیچیدهای نیست، اما نیازمند آگاهی از قوانین، تعرفهها و شرایط بازار این کشور است. عراق به دلیل روابط تاریخی و فرهنگی با ایران، بازار بزرگی برای کالاهای ایرانی به شمار میآید. صادرات به عراق از طریق مرزهای زمینی، هوایی و دریایی انجام میشود. بیشترین حجم صادرات به عراق از طریق مرزهای زمینی صورت میگیرد که به دلیل نزدیکی و سهولت حملونقل بسیار مورد توجه است.
عراق همچنین به عنوان یک کشور در حال توسعه، در سالهای اخیر برای بازسازی زیرساختهای خود و توسعه اقتصادی به کالاهای مختلف نیاز دارد که این امر فرصتهای زیادی برای صادرات فراهم کرده است.
محصولات اساسی جهت صادرات به عراق
بازار صادرات به عراق با توجه به نیازهای متنوع خود، فرصتهای گستردهای برای صادرکنندگان ایرانی فراهم میکند. شناخت کالاهای پرتقاضا و مناسب صادرات به عراق، نقش مهمی در موفقیت شرکتها دارد.
🌀 فرآوردههای نفتی و گاز
تأمین سوخت و انرژی برای صنایع و مراکز تجاری عراق، از طریق صادرات فرآوردههای نفتی و گاز، یکی از فرصتهای اصلی در این بازار است.
🌀 مواد غذایی و کشاورزی
محصولات ایرانی مانند انواع خشکبار، خرما، برنج، کنسروها، شیرینیها و محصولات لبنی با کیفیت بالا، تقاضای بالایی در عراق دارند و صادرات آنها سودآور است.
🌀 کالاهای ساختمانی
مصالحی مانند سیمان، گچ، کاشی و سرامیک، به ویژه برای پروژههای بازسازی و ساختوساز در عراق، از بازار پرپتانسیلی برخوردارند.
🌀 ماشینآلات صنعتی و کشاورزی
تجهیزات ساخت و ساز و دستگاههای کشاورزی ایرانی، به دلیل کیفیت و دوام مناسب، گزینهای مطلوب برای واردکنندگان عراقی محسوب میشوند.
🌀 پوشاک و منسوجات
محصولات نساجی ایرانی با طراحی متنوع و کیفیت بالا، بازار قابل توجهی در عراق دارند و میتوانند سهم خوبی از بازار مصرفی این کشور را به خود اختصاص دهند.
🌀 دارو و تجهیزات پزشکی
با توجه به نیاز عراق به تامین کالاهای بهداشتی و درمانی، صادرات دارو و تجهیزات پزشکی نیز از فرصتهای مهم برای کسبوکارهای ایرانی است.
روشهای صادرات به عراق
انتخاب روش مناسب صادرات به عراق نقش مهمی در کاهش هزینهها، افزایش سرعت تحویل و کاهش ریسکها دارد. بسته به نوع کالا، حجم محموله و نیاز بازار، میتوان از روشهای زمینی، هوایی و دریایی استفاده کرد.
۱. مسیر زمینی صادرات به عراق
صادرات زمینی با توجه به نزدیکی جغرافیایی ایران و عراق، رایجترین و اقتصادیترین روش است. این روش مزایای زیر را دارد:
-
هزینه کمتر نسبت به روشهای هوایی و دریایی.
-
امکان حمل کالاهای نیمهحجیم و بستهبندیشده.
-
سرعت مناسب برای بازارهای داخلی عراق.
مرزهای اصلی زمینی: شلمچه، مهران و خانقین.
نکات حرفهای: بررسی دقیق مقررات گمرکی مرزی، محدودیتهای ترافیکی و الزامات بستهبندی و برچسبگذاری میتواند ریسکها را کاهش دهد و روند ترخیص کالا و صادرات به عراق را تسریع کند.

روشهای صادرات به عراق
۲. مسیر هوایی صادرات به عراق
صادرات هوایی برای کالاهایی مناسب است که:
-
نیاز به تحویل فوری دارند.
-
ارزش بالا و حساسیت به آسیب دارند.
-
حجم یا وزن کم اما اهمیت سرعت تحویل زیاد است.
فرودگاههای اصلی عراق: بغداد، نجف و اربیل.
نکات حرفهای: همکاری با شرکتهای حملونقل هوایی معتبر، رعایت قوانین گمرکی هوایی و بیمه کالا، تضمینکننده ارسال سریع و امن کالاها در صادرات به عراق است.
۳. مسیر دریایی صادرات به عراق
صادرات دریایی بهترین گزینه برای کالاهای حجیم، صنعتی و عمده است که انعطاف زمانی دارند. این روش مزایای زیر را دارد:
-
اقتصادی بودن حمل محمولههای بزرگ.
-
امکان ارسال انواع کالاهای صنعتی، ساختمانی و ماشینآلات.
-
کاهش هزینه به ازای هر واحد کالا.
بندرهای اصلی عراق: ام قصر و بصره.
نکات حرفهای: آشنایی با شرکتهای حمل دریایی، مقررات گمرکی بنادر، و نحوه بیمه کالاها باعث تسهیل عملیات صادرات و جلوگیری از تأخیر یا آسیب محموله میشود.
نکات مهم برای صادرات به عراق
قبل از شروع فرآیند صادرات به عراق، رعایت چند نکته کلیدی میتواند شانس موفقیت شما را به شکل قابل توجهی افزایش دهد:
🧠 آگاهی از قوانین گمرکی و تعرفهها
عراق برای واردات کالاها قوانین و مقررات خاصی دارد. صادرکنندگان ایرانی باید با تعرفهها، مجوزها و الزامات گمرکی آشنا باشند تا از تأخیر و مشکلات حقوقی جلوگیری شود.
🧠 توجه به استانداردهای کیفیت
کالاهای صادراتی باید با استانداردهای کیفیت عراق هماهنگ باشند. محصولات با کیفیت پایین یا غیر مطابق با استانداردها ممکن است در بازار پذیرفته نشوند و باعث ضرر مالی شوند.
🧠 شناخت دقیق بازار هدف
تحقیق و بررسی بازار عراق شامل نیازها و ترجیحات مصرفکنندگان، رقبا و شرایط اقتصادی است. این اطلاعات به شما کمک میکند محصول و استراتژی مناسب برای ورود به بازار انتخاب کنید.
🧠 بستهبندی حرفهای و مناسب
بستهبندی کالاها باید هم برای حملونقل امن و راحت طراحی شود و هم از نظر جلب توجه مشتریان عراقی جذاب باشد. استفاده از بستهبندی استاندارد و برندینگ مناسب میتواند تأثیر زیادی در موفقیت فروش داشته باشد.
بهترین کالا برای صادرات به عراق
✅ کالاهای غذایی جهت صادرات به عراق
عراق به دلیل کمبود تولید داخلی در برخی محصولات غذایی، به واردات گستردهای در این زمینه نیاز دارد. در این بخش، ایران میتواند به عنوان تأمینکننده اصلی برای برخی کالاهای اساسی جهت صادرات به عراق عمل کند.
- گندم: ایران یکی از تولیدکنندگان عمده گندم است و میتواند به عنوان تأمینکننده اصلی این محصول برای عراق باشد. همچنین، ایران گندم با کیفیت بالا و قیمت رقابتی عرضه میکند.
- برنج: برنج ایرانی به دلیل کیفیت بالا در بازار عراق شناخته شده است و در سالهای اخیر صادرات آن به عراق افزایش یافته است. این محصول به ویژه در بازارهای شیعهنشین عراق تقاضای زیادی دارد.
- شکر و روغن نباتی: ایران میتواند به عنوان یک تأمینکننده شکر و روغن نباتی در بازار عراق حضور فعال داشته باشد.
- لبنیات: ایران به ویژه در زمینه تولید انواع محصولات لبنی مانند شیر، پنیر، ماست و کره شهرت دارد و توانایی تأمین نیازهای عراق در این بخش را دارد.
- خشکبار: ایران از بزرگترین تولیدکنندگان خشکبار (مانند پسته، خرما، بادام و کشمش) است و این محصولات در بازار عراق تقاضای بالایی دارند.
✅ محصولات صنعتی و ماشینآلات جهت صادرات به عراق
عراق به دلیل نیاز به توسعه زیرساختها، به واردات ماشینآلات و تجهیزات صنعتی نیاز دارد. ایران میتواند در این زمینهها سهم زیادی از بازار عراق را به خود اختصاص دهد.
- ماشینآلات ساختمانی و صنعتی: ایران میتواند ماشینآلات مورد نیاز برای صنعت ساختوساز، معادن و پروژههای عمرانی عراق را تأمین کند. به ویژه در پروژههای بازسازی کشور عراق بعد از جنگ، تقاضا برای ماشینآلات ساختمانی، لودرها، بیلهای مکانیکی و تجهیزات راهسازی بالا است.
- تجهیزات کشاورزی: ایران از تولیدکنندگان تجهیزات کشاورزی نظیر تراکتور، ماشینآلات آبیاری و دستگاههای کشاورزی است. این محصولات میتوانند به عراق صادر شوند، به ویژه که بخش کشاورزی عراق به شدت نیازمند بهبود است.
- ماشینآلات صنعتی: عراق به ویژه در صنایع نفت و گاز و همچنین صنعت ساختوساز نیاز به واردات تجهیزات صنعتی دارد.
✅ محصولات شیمیایی و پتروشیمی جهت صادرات به عراق
- کودهای شیمیایی: ایران یکی از تولیدکنندگان عمده کودهای شیمیایی است و به دلیل نیاز کشاورزی عراق به این محصولات، صادرات آن به این کشور میتواند سودآور باشد.
- مواد اولیه پتروشیمی: ایران میتواند محصولات پتروشیمی مانند پلیاتیلن، پلیپروپیلن، و دیگر مواد شیمیایی را که در صنایع مختلف از جمله بستهبندی، لوازم خانگی و صنعت ساختوساز استفاده میشوند، به عراق صادر کند.
✅ محصولات نفتی و گازی جهت صادرات به عراق
عراق به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان نفت در جهان، همچنان برای تأمین برخی محصولات نفتی (به ویژه بنزین و گاز مایع) نیاز به واردات دارد. ایران به دلیل هممرز بودن با عراق و ظرفیت بالای تولید در این زمینه میتواند تأمینکننده اصلی این محصولات باشد.
- گاز مایع (LPG): ایران میتواند گاز مایع را به عراق صادر کند، به ویژه در مناطقی که دسترسی به انرژی محدود است.
- بنزین و سوختهای دیگر: عراق به دلیل نیاز به تأمین سوخت برای حملونقل و صنعت خود، به واردات بنزین و دیگر سوختهای نفتی نیاز دارد که ایران میتواند این نیاز را تأمین کند.
✅ دارو و تجهیزات پزشکی جهت صادرات به عراق
عراق به دلیل شرایط بهداشتی و رشد جمعیت، نیاز زیادی به دارو و تجهیزات پزشکی دارد. ایران میتواند در این بخش صادرات خوبی به عراق داشته باشد:
- داروهای انسانی: ایران به عنوان یکی از تولیدکنندگان اصلی داروهای ژنریک در منطقه، میتواند به تأمین داروهای مورد نیاز عراق بپردازد.
- تجهیزات پزشکی: دستگاههای پزشکی، تجهیزات بیمارستانی و لوازم بهداشتی مورد نیاز عراق، به ویژه در مناطقی که درگیر بحران هستند، تقاضای زیادی دارد.
✅ محصولات ساختمانی و مصالح جهت صادرات به عراق
بازسازی زیرساختها در عراق بعد از جنگ و بحرانهای مختلف باعث افزایش تقاضا برای مصالح ساختمانی و تجهیزات ساختوساز شده است.
- سیمان: ایران یکی از تولیدکنندگان بزرگ سیمان در منطقه است و میتواند این محصول را به بازار عراق صادر کند.
- لوله و پروفیل فلزی: ایران میتواند لولههای فولادی، پروفیلها و دیگر محصولات فلزی را به عراق صادر کند.
- سازههای پیشساخته: مصالح پیشساخته و قطعات ساختمانی نیز از جمله محصولاتی هستند که ایران میتواند به عراق صادر کند.
✅ محصولات مصرفی و لوازم خانگی جهت صادرات به عراق
عراق به دلیل رشد طبقه متوسط و تقاضای بالای مردم برای محصولات مصرفی، بازار خوبی برای لوازم خانگی و محصولات مصرفی دارد.
- لوازم خانگی: ایران میتواند به عنوان تأمینکننده لوازم خانگی نظیر یخچال، تلویزیون، ماشین لباسشویی و دیگر لوازم مصرفی وارد بازار عراق شود.
- پوشاک و منسوجات: ایران به دلیل تولیدات صنعتی داخلی، میتواند پوشاک و منسوجات با کیفیت و قیمت مناسب به عراق صادر کند.
✅ تجهیزات الکترونیکی و فناوری جهت صادرات به عراق
تجهیزات الکترونیکی، مانند دستگاههای تهویه، لوازم جانبی کامپیوتری و وسایل ارتباطی نیز در بازار عراق تقاضای خوبی دارند. ایران میتواند این محصولات را به عراق صادر کند.
آمار واردات عراق
در اینجا آمار واردات عراق بر اساس دستهبندی کالاها به تفکیک آورده میشود که میتوان از آن بعنوان ملاکی برای صادرات به عراق استفاده کرد:
📊 واردات کالاهای غذایی
واردات کالاهای غذایی به عراق از اهمیت ویژهای برخوردار است زیرا این کشور نیاز زیادی به تامین مواد غذایی از خارج دارد. برخی از مهمترین واردات این بخش شامل:
- گندم: گندم یکی از اصلیترین واردات عراق است. عراق هر ساله مقادیر زیادی گندم از کشورهای مختلف وارد میکند. به طور متوسط، این کشور حدود ۴ میلیون تن گندم وارد میکند.
- برنج: عراق برنج را عمدتاً از کشورهای هند، پاکستان و کشورهای آسیای جنوب شرقی وارد میکند.
- شکر و روغن نباتی: این دو کالا نیز بخش مهمی از واردات عراق را تشکیل میدهند.
- گوشت: عراق به ویژه در زمینه واردات گوشت گوسفندی و مرغ از کشورهای مختلف مانند برزیل و استرالیا فعال است.
- لبنیات: محصولات لبنی از جمله شیر، پنیر، و کره نیز به مقدار زیاد وارد عراق میشوند.
📊 واردات ماشینآلات و تجهیزات صنعتی
عراق برای بازسازی و توسعه زیرساختها و صنایع خود به مقدار زیادی ماشینآلات و تجهیزات صنعتی نیاز دارد. این بخش شامل:
- ماشینآلات ساختمانی: شامل لودرها، بیلهای مکانیکی، تجهیزات حفاری و راهسازی.
- تجهیزات صنایع نفت و گاز: عراق به عنوان یک کشور تولیدکننده نفت، نیاز زیادی به تجهیزات نفتی مانند پمپها، توربینها، و دستگاههای حفاری دارد.
- ماشینآلات کشاورزی: تجهیزات آبیاری، تراکتورها، و سایر تجهیزات کشاورزی نیز جزو واردات مهم عراق هستند.
- خودرو: واردات خودرو و قطعات خودرو نیز بخش بزرگی از واردات این کشور را تشکیل میدهد.
📊 مواد شیمیایی و محصولات پتروشیمی
عراق واردات زیادی در زمینه مواد شیمیایی و محصولات پتروشیمی دارد. این شامل:
- کودهای شیمیایی: کودهای شیمیایی برای کشاورزی یکی از نیازهای عمده عراق است.
- محصولات شیمیایی صنعتی: شامل انواع مواد شیمیایی برای صنایع مختلف از جمله صنعت نفت و گاز.
- پلاستیک و محصولات پلاستیکی: عراق حجم زیادی از محصولات پلاستیکی، به ویژه در بخش بستهبندی و صنایع مصرفی، وارد میکند.
📊 دارو و تجهیزات پزشکی
یکی از مهمترین بخشهای وارداتی عراق، دارو و تجهیزات پزشکی است. این شامل:
- داروهای انسانی: عراق به دلیل سیستم بهداشتی در حال توسعه و نیاز به داروهای مختلف، واردات زیادی در این زمینه دارد.
- تجهیزات پزشکی: دستگاههای پزشکی مانند ماشینهای رادیولوژی، دستگاههای آزمایشگاهی و دیگر تجهیزات پزشکی وارد میشود.
📊 محصولات مصرفی و لوازم خانگی
عراق حجم زیادی از محصولات مصرفی و لوازم خانگی را وارد میکند. این شامل:
- لوازم خانگی: یخچالها، تلویزیونها، ماشینهای لباسشویی و دیگر لوازم برقی خانگی.
- پوشاک و منسوجات: انواع پوشاک، کفش، و محصولات نساجی به مقدار زیادی وارد عراق میشود.
📊 واردات انرژی و محصولات نفتی
عراق به دلیل تولید و صادرات نفت، واردات زیادی در زمینه محصولات نفتی ندارد. اما نیاز به واردات برخی محصولات نفتی مانند بنزین و گاز مایع وجود دارد.
آمار دقیق واردات عراق (با تقسیمبندیهای مختلف)
در زیر به طور کلی آمار واردات عراق در سال ۲۰۲۳ آورده شده است:
| دستهبندی کالا | مقدار واردات (میلیارد دلار) | درصد از کل واردات |
|---|---|---|
| کالاهای غذایی | ۴.۵ میلیارد دلار | ۱۴% |
| ماشینآلات و تجهیزات | ۸.۲ میلیارد دلار | ۲۵% |
| مواد شیمیایی و محصولات پتروشیمی | ۳.۵ میلیارد دلار | ۱۰% |
| دارو و تجهیزات پزشکی | ۲.۲ میلیارد دلار | ۷% |
| پوشاک و لوازم خانگی | ۴ میلیارد دلار | ۱۲% |
| محصولات انرژی (نفتی) | ۳ میلیارد دلار | ۹% |
| دیگر کالاها | ۱۰.۶ میلیارد دلار | ۲۳% |
هزینه مشاوره صادرات به عراق
هزینه مشاوره صادرات بسته به نوع خدمات و گستردگی بازار هدف متفاوت است. عواملی مانند بررسی ظرفیت شرکت، تحلیل بازارهای خارجی، تدوین استراتژی صادراتی، راهنماییهای حقوقی و مالی و همچنین میزان پشتیبانی در اجرای فرآیند صادرات، همگی بر قیمت نهایی مشاوره تأثیر میگذارند. در واقع، هرچه خدمات تخصصیتر و جامعتر باشند، هزینه مشاوره نیز متناسب با آن افزایش مییابد.
با این حال، دریافت مشاوره صادراتی نوعی سرمایهگذاری هوشمندانه محسوب میشود. زیرا مشاوران حرفهای با جلوگیری از اشتباهات پرهزینه، کاهش ریسکهای تجاری و شناسایی بهترین فرصتهای بازار، به افزایش سود و بازگشت سریع سرمایه کمک میکنند. به همین دلیل، هزینه مشاوره صادرات در مقایسه با مزایایی که برای شرکتها به همراه دارد، کاملاً مقرونبهصرفه و ضروری است.
برای دریافت اطلاعات دقیقتر، میتوانید با ما تماس بگیرید.
درباره مشاوره صادرات بیشتر بخوانیم
چگونه صادرات را شروع کنیم
مشاوره صادرات
صادرات به عمان
صادرات به افغانستان
صادرات به عراق
خدمات مشاوره و آموزش صادرات 121TRD
شرکت 121TRD با اتکا به سالها تجربه و دانش تخصصی در زمینه بازرگانی بینالملل و صادرات کالا، خدمات مشاورهای و اجرایی گستردهای را برای شرکتها و بازرگانان ارائه میدهد. این خدمات با هدف بهینهسازی فرآیندهای صادراتی و کاهش ریسکهای تجاری طراحی شدهاند تا مشتریان بتوانند با اطمینان بیشتری به بازارهای جهانی دسترسی پیدا کنند.
تیم متخصص این مجموعه با اشراف کامل به قوانین و مقررات گمرکی، اصول حملونقل بینالمللی، اینکوترمز و تحلیل بازارهای صادراتی، راهکارهای سفارشی و بهینه را برای هر پروژه ارائه میدهد. بهکارگیری ابزارهای نوین و تحلیلهای دادهمحور در تحقیقات بازار، به مشتریان این امکان را میدهد تا در تصمیمگیریهای تجاری خود هوشمندانهتر عمل کنند و از فرصتهای موجود در کشورهای هدف بهترین بهره را ببرند.
خدمات ارائه شده توسط 121TRD بر اساس استانداردهای جهانی و بهترین روشهای عملیاتی در بازرگانی طراحی شده و موفقیت در تجارت بینالملل را برای مشتریان تضمین میکند. جهت مشاوره و آموزش صادرات میتوانید در هر لحظه از شبانه روز از طریق اپ های اینترنتی موجود در پاورقی یا با ارسال ایمیل با ما در تماس باشد. در سریع ترین زمان ممکن، پاسخگوی شما خواهیم بود