نظریه های تحول
نظریه های تحول به عنوان یک حوزه علمی و عملی از اواسط قرن بیستم پس از شکل گیری تئوری های مدیریت و سازمان پا به عرصه حضور گذاشت. نظریه های بوروکراسی وبر ، اصول مدیریت علمی و اداری تیلور و فایول، نهضت روابط انسانی و مدیریت رفتاری در سالهای دهه 1930 شکل گرفتند. به دنبال آنها نظریه های سیستمی و اقتضایی پا به عرصه وجود نهادند و به جهت توسعه تکنولوژیک، تحول در راس امور سازمانی قرار گرفت.
نظریه کرت لوین (Kurt Lewin)
تمام آنچه در هر لحظه از زمان در سازمان حادث میشود، برایندی از نیروهای متضاد در یک میدان عمل است. تئوری تغییر کرت لوین به سه مرحله خروج از انجماد (ترک رفتار پیشین) ، تغییر (حرکت به سمت جدیدی از رفتار) و انجماد مجدد (تثبیت مجدد در سطح جدید) اشاره دارد. آنچه بایستی انجام شود:
1- خروج از انجماد (Unfreeze):
تصمیم گیری در مورد اینکه چه چیزی باید تغییر کند، ایجاد انگیزه بالا و احساس نیاز برای تغییر و مدیریت و درک ابهامات و نگرانی ها ، اولین مرحله در مورد آمادگی خودمان یا دیگران قبل از تغییر است.
2- تحلیل نیروهای میدان (Force Field Analysis):
مرحله دوم در مدل تحلیل نیروهای میدان است. قبل از هر گونه اقدام ، باید تصمیم گیری کنید که آیا منافع انجام کار بیشتر است یا مضرات آن. این مبنای کاری است که کرت لوین آن را تحلیل نیروهای میدان (Force Field Analysis) مینامد.
3- تغییر یا گذار (Change):
غییر یک رخداد نیست بلکه یک فرآیند است. کرت لوین این فرایند را حالت گذار نامید که در آن افراد از حالت سکون درآمده اند و با شک و تردید و ترس به سمت راهی جدید حرکت میکنند.
4.انجماد مجدد(Refreeze):
در این مرحله تغییرات انجام شده مورد پذیرش سازمان قرار گرفته و به هنجارهای جدید تبدیل میشوند. افراد با یکدیگر روابط جدیدی برقرار میکنند و با روتین ها و روش های جدید سازگاری پیدا می کنند.
مدل عملکرد فردی و سازمانی
سطخ اول) تغییر مبادله ایی جزئی، تدریجی و تطبیقی است که ویژگی ها و اشکال سازمان تغییر میکند ولی ماهیت سازمان باقی می ماند.
سطح دوم) تغییر تحول گرا، ناگهانی و بنیادی است ماهیت سازمان نیز به شیوه های مهندسی شده تغییر میکند
مشکلات سازمانی
تمایل به تغییر
همراهی جهت تغییر
مدل تغییر جامع راف کیلمن
راف کیلمن در مدل تغییر جامع خود پنج اصل را که اساس وقوع تغییر است بشرح زیر اعلام میدارد:
1) تدوین برنامه
2) تشخیص مسائل و مشکلات
3) تهیه جدول زمانبندی محورهای تغییر
4) اجرای مراحل تغییر روی محورهای مورد نظر
5) ارزیابی نتایج.
محورهایی که بایستی در سازمان برای تحول بر آنها متمرکز بود عبارتند از:
1) محور فرهنگ
2) محور مهارتهای مدیریتی
3) محور تیم سازی
4) محور استراتژی – ساختار
5) محور سیتم پاداش
مدل 7 مرحله ایی تغییر
مدل هفت مرحلهای لیپیت، جین، واتسون و وستلی، برگرفته از مدل 3 مرحاه ایی کرت لوین بوده و مراحلی منطقی در مشاوره تحول سازمان را ارائه میدهد.
1 : ایجاد نوعی نیاز به تغییر، این مرحله با مرحله خروج از انجماد لوین مطابقت دارد.
2 : ایجاد نوعی رابطه تغییر، در این مرحله سیستم متقاضی تغییر، با عامل تغییری که از خارج سیستم دعوت به مشاوره شده است نوعی رابطه کاری برقرار میکند.
3 : شناخت یا تبیین مشکل سیستم متقاضی تغییر.
4 : بررسی راهکارها و اهداف، تدوین اهداف و مقاصد اقدامات عملی.
5 : تبدیل اهداف به فعالیتهای واقعی تغییر، مرحلههای 3 و 4 و 5 با مرحله دوم مدل کرت لوین یعنی حرکت به سمت وضعیت جدید تطابق دارد.
6 : تعمیم و تثبیت تغییر، این مرحله با مرحله انجماد مجدد یا تثبیت مجدد رفتار در مدل کرت لوین مطابقت میکند.
7 : خاتمه کار عامل تغییر و قطع یا پایان رابطه عامل تغییر با سیستم متقاضی تغییر.